Vijf manieren om met perfectionisme om te leren gaan
- 17 jan 2022
- 3 minuten om te lezen
Perfectionisten voelen zich vaak minder gelukkig of beperkt in hun vrijheid of leven dan anderen. Vaak willen ze wel wat minder streng zijn voor zichzelf, maar vinden ze het moeilijk om dit zelf aan te pakken of om hierin de eerste stap te zetten.
Wij leren je alvast vijf manieren om je perfectionisme te verminderen of aan te kunnen pakken:
1. Realistisch leren denken
Wie heel erg kritisch is voor zichzelf, kan er goed aan doen om deze kritische gedachten te vervangen door gedachten die wel helpen.
Ook al lijkt dat in eerste instantie soms een moeilijke stap of voelen deze gedachten misschien niet meteen als geloofwaardig, wanneer ze genoeg herhaald worden, worden positieve gedachten een gewoonte en vervagen de negatieve gedachten naar de achtergrond. Het is daarom een goed idee om dit regelmatig te oefenen en om gedachten ook uit te spreken of op te schrijven.
Voorbeelden van positieve gedachten zijn:
Iedereen kan fouten maken
Niemand is perfect
Ik hoef niet altijd enthousiast of aardig te zijn, iedereen heeft wel eens een slechte dag.
Niet iedereen hoeft mij leuk te vinden, ik vind ook niet iedereen leuk.
Wanneer ik een fout maak, betekent het niet dat ik een mislukkeling bent. Het betekent dat ik net als iedereen een mens ben, iedereen maakt fouten.
Hoe start je er nu mee om positiever of realistischer te denken?
2. Uitstelgedrag verminderen
Veel perfectionisten vinden een oplossing voor hun angsten om fouten te maken in het uitstellen van dingen. Soms is het voor hen gemakkelijker om niets te doen, in plaats van het risico te lopen om te mislukken.
Wat helpt bij uitstelgedrag?
Een realistisch schema maken: Grote taken eerst in haalbare stappen verdelen en daar eerst mee aan de slag gaan.
Stapsgewijs subdoelen gebruiken: Wanneer een subdoel bereikt is, kan het volgende doel gesteld worden, net iets verder.
3. Naar het grote geheel kijken
Perfectionisten dreigen zich nog al eens te verliezen in futiliteiten of details en laten zich hierdoor wel eens meeslepen. Een strategie om je minder zorgen te maken kan zijn om jezelf de volgende vragen te stellen:
Welke angsten voeden dit perfectionisme?
Is het ècht belangrijk?
Wat is het ergste dat er kan gebeuren?
Als dit ergste gebeurt, zal ik dit dan overleven?
Is dit morgen nog steeds belangrijk? Of volgende week? Volgend jaar?
4. Een ander perspectief innemen
Perfectionisten vinden het soms moeilijk om de zaken eens door de ogen van een ander te bekijken. Dat houdt in dat ze er simpelweg niet aan denken hoe anderen de zaken mogelijk benaderen. Bijvoorbeeld: iemand kan zichzelf lui vinden omdat hij maar 5000 stappen per dag zet in plaats 10.000, maar voor een ander kunnen die 5000 al veel zijn.
Situaties eens uit een ander perspectief of vanuit het perspectief van de ander bekijken kan soms helpen om sommige hardnekkige overtuigingen te veranderen.
Iemand die zichzelf lui vindt kan zichzelf bijvoorbeeld volgende vragen eens stellen:
Hoe zou een (goede) vriend deze situatie bekijken?
Zijn er andere manieren om hier naar te kijken
Anderen zouden zichzelf niet als lui bestempelen als ze 5000 stappen per dag zetten of misschien ligt je ambitie gewoon te hoog, aangezien je al zo'n druk schema hebt. Dat jij meer wil, betekent niet dat je lui bent.
5. Compromissen sluiten
Wie vaak last heeft van zwart-wit denken, kan proberen om compromissen met zichzelf te sluiten.
Bijvoorbeeld: Wie van zichzelf denkt dat hij stom is wanneer hij een fout maakt, kan zichzelf de vraag stellen: hoeveel imperfectie kan ik tolereren van mezelf? Je kan hierdoor bijvoorbeeld niet vijf, maar vier uur aan een presentatie besteden of het ook acceptabel vinden dat één op vijf opdrachten soms iets minder gaat?
Perfectionisme lijkt in zeker zin een beetje op het hebben van een fobie, in dit geval een fobie om fouten te maken.
Wie bijvoorbeeld bang is voor dieren, kan erbij gebaat zijn om geleidelijk blootgesteld te worden aan contact met een hond of een poes. Zo kan je leren dat deze niet gevaarlijk zijn of zo eng zijn als eerst gedacht. Op dezelfde manier kan je ook langzaam wennen aan het maken van fouten, dat helpt om je eisen wat naar beneden te schroeven.
Voorbeelden om hiermee te oefenen:
Een bepaald gedeelte van het huis met opzet wat rommeliger laten liggen.
Een mail sturen waar een fout in is blijven staan.
Het woord nemen in een vergadering zonder voor te bereiden wat je wil zeggen.
Andere mensen vertellen dat je zenuwachtig bent (of een ander gevoel dat jij als zwak beschouwt).
Met opzet vijf minuten te laat komen voor een afspraak.
Wie op deze manier oefenen lastig vindt, kan ook de hulp of steun inroepen van een vriend(in) of stress en burn-out coach of loopbaancoach.